Και όμως ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων μπορεί (και επιβάλλεται) να συγκαλέσει Σύνοδο πανορθοδόξου χαρακτήρα!

«Χαῖρε Σιὼν ἁγία, Μήτηρ τῶν Ἐκκλησιῶν»

(Άγ. Ιωάννης Δαμασκηνός)

Του Νικολάου Μάννη, εκπαιδευτικού, στο Romfea.gr

Μετά την αναμενόμενη απόρριψη της προσκλήσεως του Πατριάρχου Ιεροσολύμων κ. Θεοφίλου, τόσο από τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως κ. Βαρθολομαίο [1], όσο και από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών κ. Ιερώνυμο [2], επιστρατεύτηκε και ο, προσφάτως τιμηθείς από τον κ. Βαρθολομαίο με το οφφίκιο του «Άρχοντα Ασηκρήτη», Δρ. Αναστάσιος Βαβούσκος [3], με σκοπό να δικαιωθεί, εξ απόψεως Εκκλησιαστικού Δικαίου, αυτή η απορριπτική στάση.

Ο κ. Βαβούσκος λοιπόν σε πρόσφατο άρθρο του, με τίτλο «Μπορεί ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων να συγκαλέσει σύνοδο πανορθόδοξου χαρακτήρα;» [4], ισχυρίζεται πως ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων δεν μπορεί να συγκαλέσει τέτοιου είδους Σύνοδο.

Σε αυτή την γνωμάτευση κατέληξε αφού πρώτα διερεύνησε, όπως ο ίδιος γράφει, «αν από πλευράς εκκλησιαστικής παραδόσεως είθισται ή τουλάχιστον υπάρχει κάποιο προηγούμενο, να συγκαλεί ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων σύνοδο και μάλιστα πανορθοδόξου χαρακτήρα» [5].

Στην έρευνά του, γράφει, εντόπισε μόνο μία Σύνοδο, μετά την Αποστολική του 48, και συγκεκριμένα την Σύνοδο του 1672 στα Ιεροσόλυμα, υπό την προεδρία του γνωστού Δοσιθέου Ιεροσολύμων, η οποία όμως, όπως πολύ σωστά την αξιολόγησε ο κ. Βαβούσκος - και συμφωνώ απολύτως μαζί του -, δεν ήταν πανορθοδόξου χαρακτήρα, αλλά: «α) ήταν τοπική, β) συνεκλήθη όχι πρωτογενώς αλλά ως συνέχεια της Μεγάλης συνόδου της Κωνσταντινουπόλεως, γ) με τις αποφάσεις επεδίωξε να στηρίξει και να ενισχύσει τις αποφάσεις της προηγηθείσης συνόδου της Κωνσταντινουπόλεως και όχι να τις αμφισβητήσει» [6].

Η δική μου έρευνα όμως, την οποία ενταύθα δημοσιεύω, εντόπισε όχι μία, αλλά τρεις Συνόδους πανορθοδόξου χαρακτήρα, τις οποίες συγκάλεσε Πατριάρχης Ιεροσολύμων, τις οποίες και παραθέτω ευθύς, ώστε να αποδειχθεί το Κανονικό Δικαίωμα (και) του Πατριάρχου Ιεροσολύμων (αλλά και κάθε άλλου Προκαθημένου, όταν κινδυνεύει η Εκκλησία) να συγκαλεί Συνόδους πανορθοδόξου χαρακτήρα:

α) Την Κυριακή της Πεντηκοστής του 763, ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόδωρος ο Α΄ (745-771) συγκάλεσε Σύνοδο στην οποία συμμετείχαν ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Κοσμάς (727-755) και ο Πατριάρχης Αντιοχείας Θεόδωρος (751-773), με τους υπ᾿ αυτούς Επισκόπους, και η οποία υπήρξε πανορθοδόξου χαρακτήρα, καταδικάσασα την Εικονομαχία [7]. Το ότι ο τότε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Κωνσταντίνος ο Β΄, δεν συμμετείχε σε αυτήν - μιας και υπήρξε όργανο του φανατικού εικονομάχου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Κοπρώνυμου και αναθεματίστηκε μετά θάνατον από την Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο -, μήπως μειώνει τον πανορθόδοξο χαρακτήρα της Συνόδου αυτής, της οποίας η Ομολογία Πίστεως κατά της Εικονομαχίας, αναγνώσθηκε [8] και στα Πρακτικά της Ζ΄ Οικουμενικής; Και βέβαια, όχι!

β) Τον Απρίλιο του 836, κατά την β΄ φάση της Εικονομαχίας, περίοδο κατά την οποία στον θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως βρίσκονταν κυρίως εικονομάχοι Πατριάρχες, ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Βασίλειος (820-838) συγκρότησε «πολυπληθεστάτην ὑπὲρ τῆς προσκυνήσεως τῶν ἁγίων εἰκόνων, συμπαρισταμένων καὶ τῶν Πατριαρχῶν Ἀλεξανδρεία Χριστοφόρου (817-841) καὶ Ἀντιοχείας Ἰὼβ (813-843) εἶδός τι πανδήμου συνεδρίου, συνηγοροῦντος ὑπὲρ τῆς ὀρθοδοξίας» [9]. «Συνῆλθον δὲ αὐτοῖς καὶ Ἐπίσκοποι ἑκατὸν ὀγδοήκοντα καὶ πέντε, Ἠγούμενοι ἑκατὸν ἑβδομήκοντα καὶ εἷς, καὶ Μοναχοὶ χίλιοι ἑκατὸν πεντήκοντα καὶ τρεῖς» [10]. Η Σύνοδος απέστειλε Επιστολή στον εικονομάχο αυτοκράτορα Θεόφιλο, που έφερε στο φως ο ακάματος Ιωάννης Σακκελίων σε σχετική έκδοση [11], στην οποία εξαίρεται η σπουδαιότητα της Μεγάλης αυτής Συνόδου, με αδιαμφισβήτητο - όπως μπορεί να συμπεράνει εύκολα κανείς από τα παραπάνω - τον πανορθόδοξο χαρακτήρα της!

γ) Το 1443, ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Ιωακείμ (1431-?) «συνεκάλεσεν ἐν Ἱερουσαλὴμ Σύνοδον, εἰς ἣν παρέστησαν οἱ Πατριάρχαι Ἀλεξανδρείας Φιλόθεος (1435-1459) καὶ Ἀντιοχείας Δωρόθεος (1435-1452) πρὸς δὲ τούτοις ὁ Μητροπολίτης Καισαρείας Ἀρσένιος» [12]. Η Σύνοδος, η οποία είχε ξεκάθαρα πανορθόδοξο χαρακτήρα, κατέκρινε την ψευδένωση της Ψευδοσυνόδου Φερράρας-Φλωρεντίας, και συνάμα καταδίκασε σε αργία (και αφορισμό σε όσους αντισταθούν στις αποφάσεις της) τον λατινόφρονα Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Μητροφάνη τον Β΄ (1440-1443) μαζί με τα πρόσωπα που χειροτόνησε αυτός, τα οποία, όπως το ίδιο το συνοδικό έγγραφο γράφει, ως «μητροπολιτίδια βέβηλα, καὶ μιαρὰ ἐπισκοπίδια πανταχοῦ εἰς τοὺς θείους καὶ ἁγίους θρόνους τῆς ἁγίας καὶ Μεγάλης Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως προχειρισάμενος ἔπεμψεν, ὡς ὑποκειμένους αὑτοῦ τάχα τῇ ἐνορίᾳ» [13]!

Με βάση λοιπόν τα αδιαμφισβήτητα αυτά στοιχεία ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλος αναμφιβόλως δύναται να συγκαλέσει Σύνοδο με πανορθόδοξο χαρακτήρα και με προσκεκλημένους όχι μόνο Προκαθημένους, αλλά και γενικώς Αρχιερείς Ορθοδόξων Εκκλησιών, και η οποία Σύνοδος οφείλει να λάβει θέση απέναντι στις καταγγελίες κατά του Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως κ. Βαρθολομαίου (για αιρετικές δοξασίες, σχισματικές ενέργειες και υπέρβαση εξουσίας) και να θέσει τις βάσεις για μία αληθινή Πανορθόδοξη Σύνοδο, στην οποία με γνώμονα την Αλήθεια - και όχι τα συμφέροντα των Η.Π.Α., του Βατικανού ή άλλων ετεροδόξων Κρατών -, πρέπει να εξεταστούν όλα τα ζητήματα που απασχολούν την Ορθόδοξη Εκκλησία τον τελευταίο αιώνα.

Κατ' αυτόν τον τρόπο, ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλος θα φανεί αντάξιος των προαναφερθέντων προκατόχων του και θα αποδείξει πως επειδή σέβεται την Ορθοδοξία γνωρίζει ακριβώς την θέση και τις αρμοδιότητες του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, το οποίο δεν αποτελεί «υπερεκκλησία» βατικάνειου τύπου, αλλά Αδελφή Εκκλησία των άλλων Πατριαρχείων, που οφείλουν, να την επαναφέρουν στον ορθό δρόμο - αφού αυτό, δυστυχώς, παρεκκλίνει και προσπαθεί να μιμηθεί την Παλαιά Ρώμη στην πτώση της [14] - , και όχι να συμπαρασύρονται και αυτά μαζί του.

---

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] «Όχι» Βαρθολομαίου στον Ιεροσολύμων Θεόφιλο: εδώ . Με τη στάση του πάντως αυτή δικαιώνει απόλυτα όσους τον κατηγορούν ότι φέρεται ως «Πάπας της Ανατολής», μη δίνοντας αναφορά σε κανέναν...

[2] Αρχιεπίσκοπος: ''Δεν θα μεταβώ στη συνάντηση των Ορθοδόξων Προκαθημένων'', εδώ. Διόλου τυχαίο πως η δήλωσή του αυτή έγινε μετά την συνάντηση που είχε με τον Αμερικανό πρέσβη στην Αθήνα κ. Τζέφρι Πάιατ!

[3] ΤΟ ΟΦΦΙΚΙΟ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΑ ΑΣΗΚΡΗΤΗ ΣΤΟΝ ΑΝ. ΒΑΒΟΥΣΚΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ: εδώ.

[4] Εδώ.

[5] Στο ίδιο.

[6] Στο ίδιο.

[7] Χρυσοστόμου Παπαδόπουλου, Ιστορία της Εκκλησίας Ιεροσολύμων, έκδ. β΄, Αθήνα, 1970, σελ. 329.

[8] Mansi, Sacrorum Conciliorum Nova Amplissima Collectio, Vol. 012, p. 1135.

[9] Χρυσοστόμου Παπαδόπουλου, ό.π., σελ. 361-362.

[10] Δοσιθέου Ιεροσολύμων, Ιστορία περί των εν Ιεροσολύμοις πατριαρχευσάντων, Βουκουρέστι, 1715, σελ. 694-695.

[11] Ιωάννης Σακκελίων, Επιστολή Συνοδική των αγιωτάτων Πατριαρχών της εώας λήξεως, Αθήνα, 1864.

[12] Χρυσοστόμου Παπαδόπουλου, ό.π., σελ. 483.

[13] Στο ίδιο, σελ. 484.

[14] Νικολάου Μάννη, Η Νέα Ρώμη στα χνάρια της Παλαιάς; εδώ.