Λογισμοί για άμβλυνση του ημερολογιακού σχίσματος

Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης, προχωρούμε στην κατάθεση ορισμένων σκέψεων και προτάσεων για ένα πρώτο βήμα άμβλυνσης του ημερολογιακού σχίσματος.

Πιστεύουμε ότι οι προτάσεις αυτές είναι ουτοπικές, όχι επειδή πράγματι είναι αβάσιμες (αν και ο γράφων είναι σίγουρα ανάξιος να συμβουλεύσει ή να καθοδηγήσει οποιονδήποτε), αλλά κυρίως επειδή τα σχίσματα συχνά συντηρούνται από τα ανθρώπινα πάθη και όλες οι πλευρές παραμένουν ανυποχώρητες. Πώς δηλαδή θα κάνουν βήμα αγάπης μεταξύ τους ομάδες ΓΟΧ που αποκηρύσσουν η μία την άλλη; Ή πώς θα προχωρήσει σε ένα γενναίο βήμα η Εκκλησία του ν.ημ., στην οποία ανήκω, όταν βλέπω – εκτός αν είμαι μύωψ – κάποιους νεοημερολογίτες να αντιμετωπίζουν με υπεροψία τους παλαιοημερολογίτες και άλλους να έχουν στενότερες σχέσεις με τους αιρετικούς παπικούς παρά με τους ομόδοξους (έστω και αποσχισμένους) παλαιοημερολογίτες αδελφούς μας;

Θα καταθέσω όμως τους συλλογισμούς μου και ο Θεός βοηθός. Ίσως υπάρξουν ώτα και καρδίες με ευσπλαγχνία – ίσως πάλι να παραλογίζομαι και οι προτάσεις μου να είναι κατάλληλες για τον κάλαθο των αχρήστων. Ας κρίνει έκαστος κατά την αγάπη του.

Προτάσεις προς την Εκκλησία του νέου ημερολογίου

Προς την Εκκλησία του ν.ημ. λαμβάνω το θάρρος, ταπεινά, να προτείνω – ή μάλλον να ικετεύσω – τα εξής:

Α) Επιστροφή στο παλαιό εορτολόγιο, το οποίο ακολουθούν, ως γνωστόν, περίπου οι μισοί ορθόδοξοι επί της Γης. Η επιστροφή αυτή θα θεράπευε τις αρνητικές συνέπειες της ημερολογιακής μεταρρύθμισης, με κυριότερη, κατά τη γνώμη μου, τον εορτολογικό διχασμό, που έχει ως αποτέλεσμα να συνεορτάζουμε τα Χριστούγεννα με τους αιρετικούς δυτικούς αντί με τους ορθόδοξους αδελφούς μας που ακολουθούν το πάτριο εορτολόγιο. Θα θεράπευε επίσης την αρχική αιτία της απόσχισης των παλαιοημερολογιτών από την Εκκλησία της Ελλάδος και άλλες τοπικές Εκκλησίες όπου γης.

Την επιστροφή αυτή – που προτείνεται σε όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες που υιοθέτησαν το νέο εορτολόγιο – είχε προτείνει κατά το παρελθόν με επιστολή του προς την Εκκλησία της Ελλάδος και ο άγιος Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος (1884-1980).

Β) Να σοβαρευτεί η Εκκλησία – ας μου επιτραπεί η φράση – στο θέμα του Οικουμενισμού και των διαχριστιανικών και διαθρησκειακών σχέσεων.

Είναι γεγονός ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία του ν.ημ.(και οι Εκκλησίες του π.ημ. που βρίσκονται σε κοινωνία με την Εκκλησία του ν.ημ.) δεν έχει ενωθεί με το Βατικανό, ούτε έχει διακηρύξει ή διδάσκει τον Οικουμενισμό, δηλ. ότι όλες οι αιρέσεις ή οι θρησκείες κατέχουν εξίσου την αλήθεια, μέρος μόνο της οποίας κατέχει και η Ορθοδοξία. Επίσης, απ’ όσο γνωρίζω, δεν έχει σημειωθεί συλλείτουργο με παπικούς, δηλ. να τελούν τη θεία μετάληψη παπικός και ορθόδοξος κληρικός από κοινού. Όμως ο Οικουμενισμός υπάρχει, βλέπουμε συμπροσευχές με αιρετικούς και αλλοθρήσκους, βλέπουμε να αντιμετωπίζεται ο πάπας ως κανονικός προκαθήμενος της Εκκλησίας και άλλα πολλά. Αυτά αλλοιώνουν την ταυτότητα των Ορθοδόξων, τους προκαλούν σύγχυση, θέτουν σε κίνδυνο της σωτηρία των αυτουργών τους, προκαλούν σύγχυση και στους αιρετικούς, που νομίζουν πως βρίσκονται εντός της Εκκλησίας, αλλά και εξωθούν τους παλαιοημερολογίτες αδελφούς μας σε μεγαλύτερο απομονωτισμό (ναι, είναι αδελφοί μας ορθόδοξοι χριστιανοί κι εκείνοι – ελπίζω να μην αμφιβάλλει γι’ αυτό κάποιος ορθόδοξος, που ενδεχομένως απορρίπτει τους παλ/τες, ενώ διστάζει να πει πως οι παπικοί είναι αιρετικοί).

Ευτυχώς, στο ν.ημ. σημειώνεται μεγάλος αγώνας κατά του Οικουμενισμού, αγώνας που δυστυχώς δεν εκτιμούν οι «ΓΟΧ», γιατί, κατά τη γνώμη τους, θα είχε αξία μόνο αν οι αντι-οικουμενιστές αγωνιστές διέκοπταν την κοινωνία τους με το σύνολο των Ορθοδόξων Εκκλησιών (όπως έκαναν εκείνοι), αφού ο ένας κοινωνεί με τον άλλο, που κοινωνεί με τον άλλο, που κοινωνεί με οικουμενιστές ή μνημονεύει τον πατριάρχη κ.λ.π. Για το ζήτημα αυτό θα ανεβάσουμε, Θεού θέλοντος, προσεχώς σειρά αναρτήσεων.

 

Παραπλεύρως: ο επίσκοπος του Οικ. Πατριαρχείου Παύλος ντε Μπαγεστέρ, πρώην παπικός και συγγραφέας του βιβλίου "Η μεταστροφή μου στην Ορθοδοξία", που επανεκδόθηκε από τη μονή Μαχαιρά Κύπρου (διαβάστε το ολόκληρο εδώ). Δολοφονήθηκε έξω από τον ιερό ναό, μετά τη θεία λειτουργία, στο Μεξικό το 1984 (†31.1.84).

Λέγοντας να σοβαρευτεί η Εκκλησία, εννοώ, άγιοι αρχιερείς, ιερείς, μοναχοί και λαϊκοί:

α) Να σταματήσουν εκκλησιαστικοί άνδρες να αντιμετωπίζουν τον πάπα ως κανονικό προκαθήμενο της Εκκλησίας και να διακηρύξει επιτέλους η Εκκλησία ότι σκοπός της συμμετοχής μας σε οποιονδήποτε διαχριστιανικό και διαθρησκειακό διάλογο είναι η επιστροφή των αιρετικών και αλλοθρήσκων στην Ορθοδοξία.

β) «Το ερώτημα είναι γιατί να διαλεγόμεθα μόνο με τις ηγεσίες των ετεροδόξων και αλλοθρήσκων και να μη διαλεγόμεθα και με τα μέλη των διαφόρων ομολογιών, δίνοντας την Ορθόδοξη μαρτυρία ; Με τα μέλη των άλλων χριστιανικών ομολογιών δεν έχουμε να χωρίσουμε τίποτα και τα περισσότερα από αυτά αγαπούν αληθινά τον Θεό, άσχετα  αν αγνοούν το πλήρωμα της αλήθειας που δόθηκε στην Εκκλησία ! Πονούμε όταν δεν μετέχουν στο Κοινό Ποτήριο της Εκκλησίας μας, πονούμε όταν βλέπουμε το ζήλο τους, αλλά βλέπουμε και την άρνηση των Μυστηρίων που έδωσε ο Θεός στην Εκκλησία για τη σωτηρία του κόσμου ! Ο πόνος αυτός, όμως, δεν μετουσιώνεται ούτε σε μαρτυρία της Ορθοδοξίας προς αυτούς, ούτε σε διάλογο με αυτούς, ούτε σε διεξοδική ενημέρωση για τη φύση της Ορθόδοξης πίστης ! [απόσπασμα από άρθρο του ιστολογίου της Ορθόδοξης Ιεραποστολής].

Γ) Η τελευταία πρότασή μου είναι ίσως η πιο ακραία, γι’ αυτό και η πιο ουτοπική ανάμεσα σε ουτοπικές:

Η Ορθόδοξη Εκκλησία να αναγνωρίσει τους αποσχισμένους από αυτήν παλαιοημερολογίτες ως κανονικά μέλη της και να επικυρώσει την ιεροσύνη και τα μυστήριά τους, με σκοπό να τους περιλάβει στους κόλπους της (αφού είναι ορθόδοξοι χριστιανοί έτσι κι αλλιώς) και να μην τους αφήνει στερημένους της σωτήριας μυστηριακής ζωής.

Βεβαίως, οι ΓΟΧ προφανώς θα αρνηθούν μια τέτοια επικύρωση, αφού οι ίδιοι θεωρούν πως έχουν ήδη κανονική ιεροσύνη και έγκυρα μυστήρια – αλλά το ζήτημα της ιεροσύνης τους είναι προβληματικό, παρά τη χειροτονία των κληρικών των αρχαιότερων ομάδων από τους επισκόπους της Ρωσικής Διασποράς. Ας την αρνηθούν. Εμείς να την κάνουμε, έστω και μονομερώς.

«Προβληματικό» δεν σημαίνει «άκυρες» χειροτονίες, σημαίνει όμως ότι χρειάζεται διερεύνηση. Κατά την ακρίβεια των κανόνων, ίσως οι χειροτονίες πρέπει να θεωρηθούν άκυρες, κατ’ αρχάς γιατί ήταν υπερόριες και, κατά δεύτερον, λόγω της άρνησης κοινωνίας με το σύνολο της Ορθόδοξης Εκκλησίας παγκοσμίως. Αλλά για τη σωτηρία των ψυχών, ας τις επικυρώσει η Εκκλησία με μια ειδική πράξη της, ενδεχομένως και με μια ειδική τελετή.

Η πρόταση αυτή (που ηχεί παράταιρα ασφαλώς) βασίζεται σε αντίστοιχες, κατά τη γνώμη μου, στιγμές από την εκκλησιαστική ιστορία, όπου η ιεροσύνη σχισματικών Εκκλησιών έγινε αποδεκτή ως έγκυρη. Ανάμεσά τους π.χ. η πρόταση του αγίου Γρηγορίου Θεολόγου για ένωση των αποσχισμένων μεταξύ τους ορθοδόξων της Αντιόχειας μετά την κοίμηση του αγίου Μελετίου, χωρίς να διερευνηθεί ποια από τις δύο παρατάξεις διέθετε κανονική ιεροσύνη και ποια όχι. Επίσης, η αποδοχή του Αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Ελλάδος από το Οικουμενικό Πατριαρχείο το 1850, παρά το ότι από το 1833 –με την πραξικοπηματική ανακήρυξη– η Εκκλησία της Ελλάδος ήταν αποσχισμένη από αυτό.

Επίσης, δε θα πρέπει να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι στις τάξεις των ΓΟΧ υπάρχουν άγιοι (όπως και οι ΓΟΧ οφείλουν να αναγνωρίσουν – και το κάνουν οι πιο μετριοπαθείς – ότι και εντός του ν.ημ. υπάρχουν άγιοι), όπως ο άγιος Ιωάννης του Χοζεβά, ο Γέροντας Ιερώνυμος της Αίγινας, η Γερόντισσα Ταρσώ η διά Χριστόν σαλή, και άλλοι, για τους οποίους, Θεού θέλοντος, ελπίζουμε να αναρτήσουμε άρθρα σε ειδική ενότητα. Η ύπαρξή τους αποδεικνύει ότι θα πρέπει να σταθούμε με προσοχή απέναντι στους ορθοδόξους του πάτριου εορτολογίου – παρά το σχίσμα και τα προβλήματα που παρουσιάζει ο χώρος τους – και όχι με περιφρόνηση ή ψευδαίσθηση ανωτερότητας.

Ας το σκεφτούν οι πιο νηφάλιοι και ας κρίνουν τι θεραπεύει τις πληγές και οδηγεί τους ανθρώπους στη σωτηρία και τι όχι.

Παραπλεύρως: εικόνα της γερόντισσας Ταρσώς (Ταρασίας), από την αγιοκατάταξή της από τους ΓΟΧ. Τη λαμβάνουμε από νεοημερολογίτικο ιστολόγιο του Προσκυνητή. Εννοείται ότι στο χώρο του ν.ημ. η Ταρσώ αντιμετωπίζεται ως αναμφίβολη αγία. Θα την ανακηρύξει και η Εκκλησία μας;

Προτάσεις προς την Εκκλησία των ΓΟΧ

Στην Εκκλησία των ΓΟΧ έχω να προτείνω τα εξής:

Ακόμη κι αν δεν αποκαταστήσετε την κοινωνία σας με την Εκκλησία του ν.ημ., καλό θα ήταν να αναγνωρίσετε ότι αποτελεί κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία του Χριστού, μέλος της ίδιας Εκκλησίας με εσάς, με κανονική ιεροσύνη και έγκυρα μυστήρια. Η αντίθετη άποψη είναι υπερβολή και λάθος – και σας αποκόπτει από το Σώμα Χριστού, είτε θέλετε να το αντιληφθείτε είτε όχι.

Δεν επιθυμείτε κοινωνία με τους οικουμενιστές; Καλώς. Αλλά είναι παράλογη η άρνηση κοινωνίας με την παγκόσμιο Εκκλησία, με τη δικαιολογία ότι ο ένας κοινωνεί με τον άλλο, που κοινωνεί με κάποιον άλλο κ.ο.κ. και τελικά ΟΛΟΙ έχουν γίνει οικουμενιστές και αιρετικοί – ακόμη κι εκείνοι που αγωνίζονται κατά του οικουμενισμού, ακόμη και οι ιεραπόστολοι που φέρνουν κόσμο στην Ορθοδοξία, ακόμη και οι θεοφόροι γέροντες που λοιδορούνται ως πλανημένοι απλώς και μόνον επειδή δεν είναι μέλη «ΓΟΧ» παρατάξεων…

Ακόμη και οι λοιπές ομάδες των ΓΟΧ, για κάθε ομάδα, είναι απόβλητες και δεν υπάρχει κοινωνία με αυτές.

Σοφότερη είναι η άποψη του μητροπολίτη πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου (αγίου για τους δικούς του, αποστάτη και απόβλητου κατά τους άλλους), ότι οι ΓΟΧ δεν είναι "η μόνη Εκκλησία", αλλά μια φρουρά, που υπερασπίζεται την ορθόδοξη παράδοση έναντι των καινοτόμων νεοημερολογιτών.

Το σχίσμα στην Ορθόδοξη Εκκλησία πρέπει να θεωρηθεί προσωρινό. Οι ΓΟΧ δεν είναι η «Εκκλησία του Χριστού» (και μάλιστα η κάθε παράταξη ξεχωριστά, ερήμην ή σε πόλεμο με τις άλλες), αλλά μια ομάδα που αγωνίζεται για τη διαφύλαξη της ορθόδοξης παράδοσης που κινδυνεύει – για τις ψυχές μας που κινδυνεύουν.

Θα πρέπει να λάβετε υπόψιν ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία του ν.ημ. δεν έχει κηρυχθεί αιρετική ή σχισματική από καμιά Ορθόδοξη Σύνοδο ή μεμονωμένη Ορθόδοξη Εκκλησία παγκοσμίως, εκτός από τις ομάδες των ΓΟΧ, που έχουν χειροτονήσει δικούς τους επισκόπους και συγκροτήσει ιδιαίτερες συνόδους, και μάλιστα αφορισμένες ή καθαιρεμένες υπ’ αλλήλων. Επίσης, ότι η παγκόσμια Ορθόδοξος Καθολική Εκκλησία δεν είναι σχισματική ή αιρετική, όχι μόνο γιατί κάτι τέτοιο θα ήταν οξύμωρο και θα προσέγγιζε την προτεσταντική ιδέα περί έκπτωσης όλης της Εκκλησίας από μια χρονική στιγμή (και επιστροφής στην αρχική καθαρότητα με τον προτεσταντισμό), αλλά και γιατί –όπως γράψαμε παραπάνω– παρά την ύπαρξη οικουμενιστών (κατά των οποίων αγωνίζονται με σθένος αμέτρητοι ορθόδοξοι) δεν έχει ενωθεί με το Βατικανό, ούτε έχει διακηρύξει ή διδάσκει τον Οικουμενισμό, δηλ. ότι όλες οι αιρέσεις ή οι θρησκείες κατέχουν εξίσου την αλήθεια, μέρος μόνο της οποίας κατέχει και η Ορθοδοξία. Επίσης, δεν έχει σημειωθεί συλλείτουργο με παπικούς, δηλ. να τελούν τη θεία μετάληψη παπικός και ορθόδοξος κληρικός από κοινού.
Τέλος, θα πρέπει να λάβετε υπόψιν ότι η Εκκλησία του ν.ημ., καθώς και οι Εκκλησίες του παλαιού, που τελούν σε κοινωνία με το νέο (όπως Σερβία και Ρωσία, αλλά και ο Άθωνας, που τόσο σας σκανδαλίζει), αναδεικνύουν αγίους, όχι λιγότερο σημαντικούς από τις αγιασμένες μορφές των ΓΟΧ. Ορίστε σειρά αναρτήσεων για κάποιες απ' αυτές...

Κάντε λοιπόν ένα βήμα, αδελφοί. Αυτό που λέει η καρδιά μου είναι: ψάξτε να βρείτε και τους άξιους νεοημερολογίτες, να κοινωνήσετε έστω μαζί τους. Αλλά ξέρω πως κάτι τέτοιο είναι δύσκολο, πολύ δύσκολο. Όμως υπάρχουν. Και ανήκουν στην ίδια Ορθοδοξία, είναι μέλη της ίδιας Ορθόδοξης Εκκλησίας με εσάς. Αυτό τουλάχιστον αναγνωρίστε το, για να μην εξαπατώνται τα μέλη σας και μένουν απομονωμένοι εκτός του Σώματος του Χριστού.

Θα παρακαλέσω να διαβάσετε την άποψη ανδρών όπως ο άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς και ο π. Σεραφείμ Ρόουζ για το ζήτημα.

Ο Θεός μαζί μας, αδελφοί ορθόδοξοι. Αμήν.